Anne Adayları
Hamilelik ağız sağlığını nasıl etkiler?
Her hamilelikte annenin bir dişini kaybedeceği yanlış bir inanıştır. Fakat hamilelik sırasında ağız sağlığında bazı değişikliklerin olacağı da bir gerçektir. En önemli değişiklik hormon düzeylerindeki artıştır, bu artış dişler üzerindeki plak birikiminin artması ile bağlantılıdır. Eğer plak uzaklaştırılmazsa diş eti iltihabına (gingivitis) neden olur. Bu durum "hamilelik gingivitisi" adını alır. Diş eti kırmızı, şişmiş, hassas ve kanamalı olabilir.
Hamile kadınlarda aynı zamanda "hamilelik tümörü" geliştirme riski de vardır. Bunlar diş eti büyümelerinin tahrişi sonucu oluşan iltihabi durumlardır. Genellikle kendi haline bırakılmakla beraber, hastaya rahatsızlık veriyorsa veya çiğneme, fırçalama ve diğer ağız bakımı işlemlerini engelliyorsa dişhekimi tarafından alınmalıdır.
Bu problemler nasıl önlenebilir?
Diş eti iltihabı dişlerin etkin olarak bakımı ve temizlenmesi ile önlenebilir. Her gün en az iki kez, mümkün olan durumlarda her yemekten sonra dişler fırçalanmalıdır. Her gün tüm dişlerde diş ipliği ile temizlik işlemi de yapılmalıdır. Sabah diş fırçalamak rahatsızlık veriyorsa ağız su veya anti-plak ve florürlü gargaralarla çalkalanmalıdır. Dengeli beslenme ile birlikte C ve B12 vitamin destekleri de ağız sağlığının sürdürülmesi açısından önemlidir. Dişhekimine daha sıklıkla gidilmesi de etkin plak kontrolünü sağlayarak gingivitis gelişimini önler. Plak kontrolünün sağlanması aynı zamanda diş eti tahrişi ve hamilelik tümörlerinin oluşma riskini de azaltır.
Dişler hamilelik sırasında daha çabuk mu çürür?
Hamilelik döneminde vücuttaki dengenin bozulması dişlerin çabuk çürümesine uygun bir ortam yaratır. Bu dönemde dişlerin daha çabuk çürümelerinin nedenleri şunlardır;
• Hamilelik döneminde tatlıya, abur cubura aşırı istek belirir ve bunlar yendikten sonra diş fırçalama ihmal edilebilir.
• İlk aylarda görülen kusmalardan sonra anne ağız bakımına yeterince özen göstermeyebilir.
• Gebelik hormonlarının etkisi ile diş etleri daha çabuk kanayan anne, dişlerini fırçalamaktan kaçınır. İşte bu nedenlerden ötürü bu dönemde diş sağlığına daha çok özen göstermek gerekir.
Dişhekimine ne zaman gidilmelidir?
Hamilelik planlanıyorsa veya hamile olunduğundan şüpheleniliyorsa dişhekimi ziyaret edilmelidir. İlk 3 aylık dönemde temizlik yapılması uygundur. Dişhekimi hamileliğin kalan dönemi için bir tedavi takvimi hazırlayacaktır. İkinci 3 ayda da ağız dokularında meydana gelen değişikliklerin ve ağız bakımının etkinliğinin değerlendirilmesi ile birlikte tekrar temizlik önerilebilir. Duruma göre üçüncü 3 aylık dönemde de tekrar randevu verilebilir fakat tüm bu seanslar mümkün olduğunca kısa süreli olmalıdır.
Referans: http://www.tdb.org.tr/sag_menu_goster.php?Id=205
Hamilelik, diş tedavisi açısından 3 dönemde incelenir:
0-3 aylık dönem: Bu dönem hamileliğin en hassas olduğu dönemdir. Ağrıya neden olan ve müdahale edilmediğinde anneye ve bebeğe zarar verebilecek durumlarda dişhekimine gidilmelidir.
3-6 aylık dönem: Hamilelik sonuna kadar ertelenmesi uygun olmayan diş çekimleri, dolgular ve kanal tedavileri yapılabilir. Müdahalelerin yapılması için en uygun dönemdir.
6-9 aylık dönem: Bu dönemde bebek anne karnında oldukça büyümüştür ve doğum yaklaşmaktadır. İlk 3 aylık dönemde olduğu gibi acil tedaviler dışında herhangi bir uygulama yapılmamalıdır.
• Zorunlu hallerde anne adayına kurşun önlük giydirilerek röntgen çekilebilir.
• Hamilelik döneminde kullanılan tetrasiklin grubu antibiyotikler "Tetrasiklin Renklenmesi" denilen geri dönüşümü olmayan renklenmelere neden olur. Bu grup dışında kullanılan antibiyotiklerin, penisilin ve türevlerinin dişlerde renklenmeye neden olduğuna veya zarar verdiğine dair bilimsel bir veri yoktur. Ancak hamilelikte kullanılan her türlü ilacın anne adayını takip eden doktorun kontrolünde kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.
Referans: http://www.tdb.org.tr/tdb/v2/yayinlar/TADS_Brosur/hamile.pdf
Beslenme
Hamilelikte iyi beslenme annenin olduğu kadar doğacak bebeğinin de hem genel sağlığını hem de ağız diş sağlığını olumlu yönde etkiler. Sağlıklı diş gelişimi için kalsiyum, fosfor ve vitamince zengin besinler yeterince alınmalıdır. Anne adayları hamileliğin ilk ayından itibaren abur cubur yiyeceklerden kaçınmalıdırlar. Ağız içinden uzaklaştırılamayan tüm besin artıkları dişler üzerinde birikerek çürük oluşumunu hızlandırır.
Eğer anne adayı ilk üç aylık dönemde yetersiz beslenirse plesanta gelişiminin kritik döneminde bebeğin hormonal ve besleyici ortamını yani bebeğin kilosunu ve sağlığını etkileyebilir. Eğer yetersiz beslenme 2. ve 3. üç aylık dönemlerde devam ederse bebeğin gelişimi ve büyümesi olumsuz yönde etkilenebilir.
